Na terenie Zakładu znajdują się następujące obiekty służące do zagospodarowania odpadów komunalnych pochodzących z gospodarstw domowych: waga, pszok, kopiec bioenergetyczny, plac odpadów wielkogabarytowych i budowlanych, sortownia, kompostownia, magazyn odpadów niebezpiecznych, stawy fermentacyjne, kwatera balastu (składowisko).
Wszystkie odpady dostarczone do zakładu są ważone i klasyfikowane. Wagę odpadu uzyskuje się po dwukrotnym zważeniu pojazdu: z odpadem oraz po jego zdeponowaniu. Pracownik wagi na podstawie informacji o rodzaju przywiezionego odpadu oraz kliencie (mieszkaniec, przedsiębiorca, przewoźnik, recykler itd.) decyduje o dalszym postępowaniu: przygotowuje wymagane dokumenty, pobiera opłatę zgodnie z cennikiem, kieruje kierowcę pojazdu w odpowiednie miejsce na terenie Zakładu itd.
Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych to plac nazwany wewnętrznie Centrum Recyklingu. Tutaj mieszkaniec Elbląga lub innej gminy, na której zlecenie ZUO prowadzi PSZOK, pozostawia selektywnie zebrane w gospodarstwie domowym odpady w odpowiednich pojemnikach i kontenerach. W ramach opłaty jaką mieszkaniec ponosi do właściwego sobie urzędu mieszkaniec składa oświadczenie i pozostawia odpady.
Sortownia to serce zakładu. 92% odpadów trafia właśnie tutaj. Zaawansowany system przenośników i separatorów pozwala na wyodrębnienie poszczególnych frakcji odpadów do odzysku lub unieszkodliwienia.
W obiekcie tym zlokalizowane są następujące technologiczne elementy funkcjonalne:
Po zważeniu i zarejestrowaniu odpady trafiają do obszaru rozładunku tzw. strefy buforowej w nawie przyjęcia odpadów, którą wyznaczają żelbetowe ściany oporowe o wysokości 5 m. Strefa przyjmowania odpadów zmieszanych umożliwia wydzielenie odpadów, które nie powinny trafić na linię sortowniczą i kierowanie ich do segmentu demontażu odpadów wielkogabarytowych lub do odpowiednich pojemników. Odpady wyładowane w nawie przyjęcia odpadów kierowane są przy pomocy ładowarki czołowej do rozrywarki worków. Następnie po uprzednim ręcznym odseparowaniu elementów wielkogabarytowych, odpady przekazywane są przenośnikiem na linię sortowniczą. W nawie linii sortowniczej odbywa się właściwa segregacja odpadów na poszczególne strumienie. Segregacji podlegają zarówno zmieszane odpady komunalne jak i odpady surowców wtórnych z selektywnej zbiórki. Z nawy przyjęcia odpadów przekazywane są one przenośnikiem – w pierwszej kolejności do kabiny sortowniczej wstępnej, gdzie podlegają sortowaniu poprzez ręczne wybieranie surowców wielkogabarytowych (np. duże kartony, folie itp.), odpadów niebezpiecznych (baterie, lekarstwa) oraz opakowań szklanych. Wysegregowane odpady surowcowe zrzucane są poprzez zsypy sortownicze do kontenerów, zaś odpady niebezpieczne gromadzone są w pojemnikach ustawionych w kabinie. Po przejściu przez kabinę sortowania wstępnego odpady kierowane są na sito bębnowe, gdzie następuje rozdział odpadów na 3 frakcje wielkościowe:
Wysortowane przy zastosowaniu sita frakcje średnia i gruba odpadów przy pomocy odrębnych przenośników kierowane są na kolejne urządzenia:
Wybrane surowce zrzucane będą na posadzkę;
Wydzielone surowce wtórne za pomocą przenośników trafiają do prasy belującej, wyposażonej w perforator butelek PET. Wydzielone frakcje wysokokaloryczne odpadów za pomocą przenośników trafią do przenośnika bunkrowego, który zapewnia magazynowanie frakcji wysokokalorycznej oraz jej przekazanie na ciąg podający do prasy belującej. Istnieje również możliwość, aby podawana do prasy frakcja wysokokaloryczna została by-passem skierowana do kontenera. Proces technologiczny segregacji odpadów surowcowych przebiega analogicznie jak w przypadku zmieszanych odpadów komunalnych. Odpady surowcowe z selektywnej zbiórki będą przekazywane na całą instalację do sortowania celem podziału na poszczególne rodzaje surowców. Dla segregacji odpadów surowcowych z selektywnej zbiórki zapewniona jest możliwość połączenia frakcji drobnej (0-80 mm) z frakcją średnią (80-300 mm), które powstały w wyniku rozdzielenia w sicie bębnowym. Pozostałość z sortowni (odpady balastowe nie nadające się do odzysku – 19 12 12) gromadzone będą w kontenerach, a następnie kierowane będą na kwaterę balastu. Odpady szkła pochodzące z selektywnej zbiórki lub wysortowane ze zmieszanych odpadów komunalnych kierowane są na linię sortowniczą opakowań szklanych. W celu uzyskania odpowiedniej jakości stłuczki szklanej, odpady opakowań szklanych dostarczane są do rynny wibracyjnej, skąd podawane są na separator wibracyjny pozwalający na odsianie frakcji drobnej, która trafi do oddzielnego kontenera. Pozostała stłuczka szklana kierowana jest na przenośnik sortowniczy, gdzie ręcznie ze strumienia stłuczki wysegregowane zostanie szkło kolorowe w celu czasowego zmagazynowania go w kontenerach. Odseparowane metale transportowane są do kontenerów przeznaczonych do czasowego ich gromadzenia. Instalacja do produkcji paliwa alternatywnego stanowi kontynuację instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych , jest z nią połączona systemem przenośników. Na instalację do produkcji paliwa alternatywnego trafiają odpady wydzielone z frakcji 80-300 mm za pomocą separatora optopneumatycznego tzw. separatora RDF. Separator ten wydziela frakcję energetyczną – papier, drewno, tworzywa sztuczne. Wydzielona frakcja energetyczna stanowiąca komponent do produkcji paliwa alternatywnego RDF jest kierowana sześcioma taśmociągami do przenośnika bunkrowego, a następnie do wyspecjalizowanego urządzenia rozdrabniającego. Dostatecznie rozdrobniony materiał spada poprzez sito perforowane w dół na podajniki taśmowe. Parametry granulatu sprawdzane są w analizatorze on-line RDF .tzn. zawartość chloru , wartość opałowa i wilgotność . Następnie ciągiem przenośników powstały komponent trafia do boksów magazynowych, skąd następuje załadunek na samochód . Na instalację produkcji RDF trafiają odpady powstałe po mechanicznym unieszkodliwianiu o kodzie 19 12 12 w ilości stanowiącej ok 15-20% masy odpadów unieszkodliwianych na instalacji sortowni odpadów komunalnych. Powstający odpad o kodzie 19 12 10 ,znajdujący się w boksie magazynowym jest gotowym komponentem paliwa alternatywnego. Całkowita powierzchnia sortowni wynosi 4 873 m2
Odpady biodegradowalne pochodzące z selektywnej zbiórki oraz wysortowane z masy odpadów zmieszanych poddawane są kompostowaniu w instalacji składającej się z:
Przygotowany wsad załadowany zostaje za pomocą ładowarki do modułów, w których będzie odbywa się I faza procesu. Faza intensywnego kompostowania rozpoczyna się już w kilka godzin po załadowaniu modułu i cechuje się dużym zapotrzebowaniem na tlen oraz silnym wzrostem temperatury Po zakończeniu intensywnego kompostowania, materiał jest wyładowywany i rozłożony w pryzmach na placach dojrzewania kompostu. Po zakończeniu procesu kompost jest przesiewany, a następnie odbierany bezpośrednio z placu końcowego dojrzewania . Podczas przesiewania separowane są nieprzekompostowane części materii, które jako balast deponowane są na kwaterze balastu. Proces kompostowania prowadzony jest przez cały rok.
Składowisko balastu o powierzchni 3,65 ha zlokalizowane jest w północnej części zakładu. Jej całkowita pojemność wynosi 419.000 m3 i około 419.000 Mg odpadów (przy założeniu średniej gęstości deponowanych odpadów na poziomie 1 Mg/m3). Składowisko balastu jest wyposażone w szczelne dno (uszczelnienie mineralne naturalne, mata bentonitowa, geomembrana PEHD zabezpieczona geowłókniną) z drenażem odcieków. Całość odcieków z składowiska balastu skierowana jest do zbiornika odcieków, skąd będą one okresowo transportowane kolektorem ściekowym do miejskiej oczyszczalni ścieków. Odpady składowane na składowisku balastu będą odpadami nie podlegającymi rozkładowi organicznemu. Składowisko balastu składa się z dwóch części, z których każda przeznaczona jest do składowania innych rodzajów odpadów, przy czym: – w części I kwatery balastu składowane będą głównie odpady balastowe z sortowni (19 12 12 – inne odpady w tym zmieszane substancje i przedmioty) oraz odpady balastowe z kompostowni (19 05 01 – nieprzekompostowane frakcje odpadów komunalnych i podobnych, 19 05 03 – kompost nieodpowiadający wymaganiom), – w części II kwatery balastu składowane będą głównie zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu (17 09 04), odpadowa papa (17 03 80) oraz odpady z czyszczenia ulic i placów (20 03 03). Technologia składowania odpadów na składowisku balastu polega na nadpoziomowym składowaniu odpadów, warstwami o miąższości 2,00 m. Po uzyskaniu pierwszej warstwy nastąpuje przykrycie warstwą izolującą o grubości 0,20 m wykonaną z materiałów (odpadów) inertnych. Dno kwatery (granica warstwy uszczelnienia mineralnego) znajdzie się na rzędnej 20,0 m npm, natomiast okrywa rekultywacyjna zaprojektowana została na poziomie 37,0 m npm. Docelowa wysokość kwatery wyniesie ok. 17 m.
W wyniku procesu przetwarzania odpadów otrzymuje się surowce gotowe do sprzedaży. Przechowuje się je w magazynie surowców, najczęściej w zadaszonych, otwartych boksach. Odpady niebezpieczne są przechowywane w specjalnie do tego dostosowanym, zamkniętym pomieszczeniu.
